array(17) {
  [0]=>
  int(42256)
  [1]=>
  int(69033)
  [2]=>
  int(15086)
  [3]=>
  int(43197)
  [4]=>
  int(69038)
  [5]=>
  int(69034)
  [6]=>
  int(43899)
  [7]=>
  int(69035)
  [8]=>
  int(43025)
  [9]=>
  int(69037)
  [10]=>
  int(41289)
  [11]=>
  int(61128)
  [12]=>
  int(41287)
  [13]=>
  int(12309)
  [14]=>
  int(36953)
  [15]=>
  int(10118)
  [16]=>
  int(69036)
}

De Lange Jan: over de bijnaam van de Abdijtoren van Middelburg

De Lange Jan: over de bijnaam van de Abdijtoren van Middelburg is al veel gezegd en geschreven. Wij kregen de vraag gisteren ook weer: “waar komt die naam nu eigenlijk vandaan?” Welnu, de toenmalige stadsarchivaris Peter Sijnke legde het in 2019 al uit. Hij zei toen. “De toren heet zo omdat hij nu eenmaal lang is – 90,5 meter – en Jan altijd een veel voorkomende naam is geweest. Daarom zijn wel meer lange torens vernoemd naar Jan, zoals de Westertoren in Amsterdam, de Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort en een vuurtoren in Zweden.”

In het tijdschrift De Wete, van april 2019, ging Peter er uitgebreider op in, in het artikel ‘Hoog van de toren’, dat je uiteraard kunt lezen via de Tijdschriftenbank van de ZB. In het artikel ging het ook over de oorsprong van de naam in de tijd. Aanvankelijk ging hij uit van het jaar 1841, maar later bleek dat de naam waarschijnlijk al ontstond tussen 1753 en 1787. Maurits Sep wijdde er een artikel aan in de PZC, te lezen via de ZB Krantenbank Zeeland.

Het zou ons eerlijk gezegd niet verbazen als de bijnaam nóg ouder is. Dat de bijnaam al vroeg vaak werd gebruikt als bijnaam voor personen en objecten blijkt al snel als je zoekt in bronnen als Google Books en Delpher. Een paar voorbeelden (gebruik de functie ‘zoeken in boek’): Camper hekeldigten, of Gulde legenden van Lange Jan, cum sociis, uit 1743,  ‘Een sociniaensche consultatie tusschen Jan en Arent, uit 1672′, of ‘Geschiedenis der heeren en beschrijving der stad van der Goude‘, uit 1812.

Maar het was bijvoorbeeld ook de bijnaam van de schilder Jan Boeckhorst (17e eeuw), en van een van de vingers in het kleine sprookje met duimelot. Hoe oud is dat verhaaltje wel niet?

Het is ook wel mooi om te zien dat er dik honderd jaar geleden ook al werd geschreven over de vraag waar de (Middelburgse) bijnaam Lange Jan vandaan komt. In het boek ‘Ken ons land en heb het lief‘, uit 1919 bijvoorbeeld. In die tekst wordt nota bene ook nog verwezen naar een verklaring die verwijst naar het aantal torens van de Abdij, die zouden corresponderen met de discipelen van Jezus. De Lange Jan zou dan voor Johannes staan. Peter schreef dat uitleg niet kan kloppen, maar de verklaring op zich gaat dus ook al langer rond.

Lange Jan, Lange Lies (Heerlen): je kunt hier nog veel meer over vinden en schrijven. Wij laten het hier maar even bij. We nemen maar eens een snoepje. Of zullen we een koekje doen?

 

 

Gerelateerde verhalen

Afbeelding #002 voor het verhaal Daarom luiden de klokken van die Lange iedere vrijdag
Daarom luiden de klokken van die Lange iedere vrijdag

Het is al jaren een veelgestelde vraag in Middelburg: waarom luiden op vrijdag toch altijd de klokken, om 12.50 uur? Het antwoord staat op de website van Gemeente Middelburg: “Het […]

29 jun 2022
Afbeelding #000 voor het verhaal Aan! De lichtshow op de Lange Jan
Aan! De lichtshow op de Lange Jan

Het is weer feest op de Lange Jan! Gisteravond heeft Tjoonk met succes de lichtshow op onze mooie toren geactiveerd. Deze lichtshow is de komende weken ieder uur van 18.00 […]

8 dec 2021
Afbeelding #007 voor het verhaal De Lange Jan op met Team Peach
De Lange Jan op met Team Peach

Dingen blijven doen. Dingen blijven proberen. Ze kunnen al ruim een jaar niet meer shinen in Schutters • Middelburg en andere clubs in Zeeland, maar Sander Maas en Roy van […]

27 mrt 2021
Afbeelding #001 voor het verhaal De Lange Jan in de schijnwerpers, in 1932
De Lange Jan in de schijnwerpers, in 1932

Een grappige inzending van Johan Geerse. Hij vond deze oude ansichtkaart, van de Lange Jan die met de kracht van 40.000 kaarsen in de schijnwerpers is gezet, ter ere van […]

6 jan 2021
Afbeelding #000 voor het verhaal De Lange Jan als jukebox: de stadsbeiaardier speelt verzoekjes op 12 januari
De Lange Jan als jukebox: de stadsbeiaardier speelt verzoekjes op 12 januari

Wij zijn De Jukebox! Dit vinden wij dus helemaal te gek! Stadsbeiaardier Janno Den Engelsman zei het afgelopen zomer al, toen we samen met hem bovenin de Lange Jan zaten: […]

22 dec 2018
Afbeelding #000 voor het verhaal De blauwe Lange Jan van Team Tjoonk
De blauwe Lange Jan van Team Tjoonk

Dat die Lange gisteren zo mooi blauw verlicht was had eigenlijk niets te maken met de N8vdN8, maar het paste er perfect bij, als blikvanger. Het licht was aangebracht in […]

25 okt 2015

Volgende verhalen

Afbeelding #008 voor het verhaal Gezellig: feestelijke versiering boven de Vlasmarkt in Middelburg
Gezellig: feestelijke versiering boven de Vlasmarkt in Middelburg

Gezellig! Het was al een paar jaar een wens van een aantal ondernemers aan Vlasmarkt Middelburg: feestelijke versiering boven de straat, tijdens feestelijke dagen in de stad. Gisteren ging de […]

25 apr 2023
Afbeelding #004 voor het verhaal Uit de archieven van Dutch J den Hollander: Music in the Park Middelburg, zomer 1970
Uit de archieven van Dutch J den Hollander: Music in the Park Middelburg, zomer 1970

Tijdens onze kennismaking met de fotograaf Dutch J Den Hollander, in november vorig jaar, vertelde hij dat hij zijn Zeeuwse foto’s over zou gaan dragen aan het Zeeuws Archief. In […]

25 apr 2023
Afbeelding #012 voor het verhaal Uit de archieven van Dutch J den Hollander: Middelburgs straatleven 1968-1976
Uit de archieven van Dutch J den Hollander: Middelburgs straatleven 1968-1976

Het voornemen was om de selecties uit het fotoarchief van Dutch J Den Hollander een beetje te doseren, maar de verleiding is gewoon te groot. Van deze schitterende beelden van […]

26 apr 2023