-
Home
-
Verhalen
-
Een beetje gissen…naar de oorsprong van de naam (Zeeuws) Profetenbrood
Een beetje gissen…naar de oorsprong van de naam (Zeeuws) Profetenbrood
Wat kan het toch leuk zijn om in de Tijdschriftenbank Zeeland te speuren! Onze oud-collega Andrea van de ZB was eerder deze week op zoek naar het recept van Zeeuws Profetenbrood, en vond het prompt, in een artikel in De Wete, van oktober 1982.
Wij op ons beurt konden het nalaten om wat meer te lezen over de oorsprong van de naam Profetenbrood. In de Tijdschriftenbank vonden we nog meer prachtige artikelen – zoals die over de Middelburgse Banketbakker Papegaaij, een voorloper van Tearoom Jespers in de Nieuwe Burg – maar die gaven geen antwoord op de vraag.
De Krantenbank Zeeland bleek ook een interessante aanvulling. Daar duikt het woord profetenbrood pas in 1887 voor het eerst op, in advertenties van Gravestein en Zn, een bakkerij die was gevestigd in de Lange Noordstraat. Verder advertenties van talloze andere banketbakkers en lunchrooms. In Middelburg was lunch- & tearoom Oosterhuis een bekend adres voor Profetenbrood.
Het leuke is dat collega Toon Franken van het Zeeuws Archief een paar mooie wikkels, advertenties en briefhoofden heeft gevonden van die ondernemers, die hij onder meer deelde via de pagina Briefhoofden en reclameafbeeldingen. In 2016 werkte hij ook mee aan het eerste nummer van de uitgave ‘Het leven in Middelburg’: over pruiken, poeders en profetenbrood.
Ook geweldig: een andere oud-collega, Saskia den Otter, van Bibliotheek Oosterschelde, schreef als Juf Sas op haar blog over Profetenbrood en gevulde boterkoek bij bakkerij In de Soete Suikerbol in Burgh Haamstede. Een mooi verslag.
Maar hoe zit het nu met de oorsprong van het ‘ruitvormige roomboter-zandkoekje, bestrooid met kristalsuiker’? We durven het niet met zekerheid te zeggen. Het WNT online houdt het op:
Naar de personen waarvoor het bestemd is (of heet). Apenbrood, burgerbrood, domineesbrood, duivelsbrood, heerenbrood, hondenbrood, kinderbrood, kommiesbrood, koningsbrood, koninginnenbrood, legerbrood, prinsessenbrood, profetenbrood.
Als je verder speurt op internet zie je dat deze broodnaam ook wel in andere streken voorkomt. Er zijn verwijzingen naar de bijbel, zoals Elisa’s Broodverhaal, op en naar uitdrukkingen zoals Brood etende profeten.
De grappigste vinden we nog wel de verklaring in een oud boek over spreekwoorden, over een gerstenkoekje dat op mensendrek gebakken moest worden (Ezechiel).
Daar heeft de lekkernij van nu niet veel meer mee van doen, mogen we hopen. Het recept zoals wij het kennen kun je gelukkig ook vinden via de Zeeuwse Encyclopedie.
Eet smakelijk!
Afbeeldingen: Collectie Toon Franken, Beeldbank Zeeland ZB en (tearoom Oosterhuis) Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Knipsels: Krantenbank Zeeland ZB
Geen zoekresultaten voor "{term}"
