Tot vorige week wisten wij niet wat de overeenkomst was tussen het pand van De Swarte Leeuw in de Lange Noordstraat in Middelburg, het Badpaviljoen in Domburg en het Kon. Instituut voor de Tropen in Amsterdam. Nu weten we het wel: de gebouwen zijn (deels) ontworpen door de architect Johan van Nieukerken, die in 1854 in Middelburg werd geboren.
Het was Anja van Staalduinen, van antiekwinkel De Swarte Leeuw, die ons dat vertelde. We lopen vrijwel iedere dag langs dat opvallende pand aan de Noordstraat, maar we waren er nog nooit binnen geweest en het interieur van de winkel hadden we nog nooit goed bekeken. Dat werd dus wel eens tijd. Anja vertelde ons dat ze de zaak al 20 jaar heeft. Vroeger zat drogisterij Janse de Jonge daar (zie de oude foto’s van de Rijksdienst en het knipsel uit de Faam bij dit stukje). Dat van die drogist wisten we wel, maar dat van die architect? We hadden zelfs nog nooit van de beste man gehoord!
Dat kan natuurlijk niet. Anja gaf ons een exemplaar mee van het tijdschrift ‘Zeeland’, uit 2013, waarin Johan de Koning een mooi artikel schreef over deze man. Hij ontwierp nog veel meer. Om er maar eens een paar te noemen: een ziekenhuis in Groningen, een kazerne in Den Helder, de Rijksleerschool in Middelburg en Villa Carmen Silva bij Domburg. De man heeft een indrukwekkend portfolio, zoveel is wel zeker. Of we zijn werk persoonlijk nu ook écht mooi vinden is weer wat anders. We zijn leken op het gebied van architectuur, maar bij deze stijl twijfelen we een beetje. De stijl is in ieder geval wel bijzonder…én herkenbaar. Of lijkt me dat maar zo? We zien op een foto uit 1962 ook de kerk verderop in de Noordstraat. De gevel van die kerk lijkt wel wat op De Swarte Leeuw. Zou die ook van de hand van van Nieukerken zijn? We hebben geen idee, maar het zou zomaar kunnen.
Dit zijn leuke dingen om te leren, vinden we. Het is de verrassing die je er soms gratis bij krijgt als je een praatje maakt met een winkelier. Anja vertelde ons uiteraard ook over haar eigen antiekzaak. Ze maakt nog steeds gebruik van de kasten die in de jaren 20 werden gebouwd voor de drogisterij en ze is gespecialiseerd in klein antiek, waaronder Maastrichts aardewerk en glas. En passant leerden we ook dat de Middelburgse antiekzaken elkaar wat dat betreft niet of nauwelijks in de weg zitten. Ieder doet z’n eigen ding en heeft een eigen aanbod. Mooi is dat. Anja gaf ons de folder ‘Middelburg, stad van kunst, stad van antiek’ mee. We tellen maar liefst 24 antiekzaken in dat boekje.
Voorlopig zijn we dus nog lang niet uitgekeken!