Het strippen van de voormalige kerk aan het Hofplein is in volle gang. Het zijn de voorbereidingen voor de bouw van een zorgcentrum met bijbehorende woning. We vroegen gisteren aan Eral Dienstverlening of we een paar foto’s mochten maken. Dat mocht. “Er komen dagelijks mensen een kijkje nemen. Voor sommigen is de aanblik best pijnlijk. Dat snap ik goed”, zei de chef.
Wij kunnen ook best begrijpen dat mensen die de Hofpleinkerk vaak bezochten niet vrolijk worden van deze beelden, maar zelf hebben we niet zo veel last van sentimenten in dezen. We hebben het gebouw nooit mooi gevonden en we bewaren er ook geen speciale herinneringen aan. We wonen er in de buurt, dat is het dan ook wel. Maar het maakt ons niet zo gek veel uit wat er in komt. We schreven vorig jaar al dat er allerlei ondernemers wel iets in zagen, maar het bestemmingsplan staat alleen een maatschappelijke functie toe. Een zorgcentrum dus.
Waar we wél sentimenten van krijgen is de geschiedenis van de omgeving van dit kerkgebouw. Vanaf ca 1100 (!) stond daar namelijk ook een kerk, en dat was met recht een joekel, die ook nog enige tijd de status van kathedraal had. Die kerk, die in 1834 werd afgebroken, stond bekend onder drie namen: de Noordmonsterkerk, de Oude Kerk en de Sint Pieterskerk. Op sommige oude kaarten en prenten is de toren ervan nog te zien.
Veel informatie over de Noordmonster is verloren gegaan, maar gelukkig zijn er in de beeldbank van het Zeeuws Archief nog wel een paar afbeeldingen te vinden, uit de collectie van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. Bij het Archief kun je ook oude kaarten bekijken, waarop de kerk is ingetekend. Daar moet je gewoon eens rustig naar staren, want hoewel de vorm van Middelburg nog steeds goed herkenbaar is, was de binnenstad vijf eeuwen geleden natuurlijk wel heel anders.
Als je er meer over wilt weten kunnen we je één artikel zeer aanbevelen: ‘De Sint Pieterskerk te Middelburg, van Vogel-Wessels Boer, in het blad Zeeland, van 1 december 1999. Je vindt het in de tijdschriftenbank van ZB Bibliotheek van Zeeland.
Door zo’n artikel snappen we veel beter waarom een bewoner van het Hofplein een paar jaar geleden zoveel botresten opgroef, toen hij in zijn tuin aan het werk was. En waarom bij Urban Art in de Lange Noordstraat zoveel puin in de tuin en kelder ligt, dat afkomstig is van die Oude Kerk. De sloop in de negentiende eeuw had ook nogal wat voeten in de aarde. De koper, ene Dronkers, moest ook zorg dragen voor het dichtgooien van de graven. De kerk diende zelf ook lang als begraafplaats, maar op zeker moment mocht dat niet meer. Armen werden sowieso begraven in de grond rondom de kerk. Op dat soort grond staat die Hofpleinkerk dus, anno 2022.
Zo’n uitstapje naar de geschiedenis relativeert alles weer een beetje, toch? En je steekt nog wat op van de vroege geschiedenis van Middelburg ook! Lekker hoor.
Dit doet ons wel weer beseffen dat iemand wel eens iets mag doen aan het karige artikel over deze kerk op Wikipedia. In beeld- en tijdschriftenbanken zit veel mooie informatie verstopt, dat zou eigenlijk nog veel beter vindbaar moeten zijn. Maar dat is wéér een ander zijspoor. Kappen nou!
Historische afbeeldingen: https://www.zeeuwsarchief.nl https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl en https://digitaal.dezb.nl.