Deel 9 van StadsHelden, over Jan van Dam Fransoutbiet. Tekst en foto’s: Rob Marinissen.
“Sir Anthony Hopkins steekt mij (en 1,4 miljoen andere volgers) op FaceBook tijdens de Corona-crisis met regelmaat een hart onder de riem en wenst mij een fijne dag.”
Voor StadsHeld en ‘Drentse boerenjongen’ Jan van Dam Fransoutbiet (1961) is dat niets nieuws. Bijna dagelijks spreekt hij zijn FaceBook-vrienden en -vriendinnen toe. Deelt op zijn vele FaceBook-pagina’s levensverhalen, schrijft over goede moed, de maatschappij en wat er zoal door zijn straatje loopt óf binnenvalt in één van zijn twee winkeltjes op de kop van de Kromme Weele in Middelburg.
Twee jaar geleden was WijZijndeStad met camera op bezoek bij van Dam toen hij de winkel van Kees la Soe overnam – een uitbreiding recht tegenover zijn winkel ‘Christie-N’ met tweedehands en vintage muziekinstrumenten. Beide winkels én Jan zagen er spic en span uit. Ondertussen zijn veel musici al eens binnengelopen bij Jan, vaak als ze een ‘gig’ hadden in Middelburg of overnachtten in de B&B boven zijn winkel. Bandleden van Mother’s Finest, Fairport Convention, Ruben Hoeke, Het Rosenberg Trio, VOF de Kunst, trompettist Marty, Peer en natuurlijk Pascal Jacobsen en Danny Vera.
Ondertussen heeft Jan een woeste baard gekweekt. Ook zijn winkels ogen woest en puilen uit – tot op straat. “Het maakt de straat levendig, ook al zal niet iedereen het zo zien.” Jan is geen doorsnee-ondernemer. Ik vind hem terug in een uitzending van ‘Man Bijt Hond’ uit 2009 als ‘Koning van Vrijstaat Daam’, een mini-eiland met oude visserswoning in Noord-Friesland. Kinderen met een beperking vieren vakantie op de vrijstaat en mogen daar zijn wie ze zijn. Een uitnodiging aan Beatrix om de onafhankelijks-verklaring in 2009 bij te wonen, wordt door de Rijksvoorlichtingsdienst schriftelijk netjes afgewimpeld. ‘Koning Daam’ trekt een scheve kop en heeft er nog steeds zichtbaar plezier in.
In 2013 zit Jan 5 weken ‘onterecht vast op verdenking van een ernstig delict’. De zaak wordt door de overheid afgedaan met een schadeloosstelling, waarmee hij schoon schip maakt en zijn eerste winkeltje opent in de Sint Janstraat. Hij keert bovendien terug als straat-artiest in Middelburg bij de Mug, waar hij op uitnodiging van Barend Midavaine jaren daarvoor al de eerste Mosselfeesten opluisterde als ‘butler’. Dat is ook het jaar waarin hij zijn lief Christien ontmoet, naar wie hij de zaak aan de Kromme Weele vernoemt.
“Het is niet alleen een winkeltje… maar ook een sociaal gebeuren”, schrijft Jan mij na één van onze gesprekken. Dat was al duidelijk en juist zijn ideëel ondernemerschap – waar vind je dat nog – maakt hem een StadsHeld. Ook al is de week-omzet in deze tijden soms tientjes-werk, er staat altijd koffie klaar. Een vrouw van 91 is moe en strijkt neer voor de winkel en brengt later een biertje, een kunstenares koopt één LP om op te schilderen en krijgt er één LP gratis bij, een biker-boy die op zoek is naar een saxofoon maar geen noten kan lezen verlaat de winkel met saxofoon – én gratis blokfluit met lesboek. Dat is Jan. Als beheerder van Marktplaats Zeeland doet hij online op dit moment de beste zaken. Unieke instrumenten, LP’s, vintage electronica en collectibles gaan weg voor serieuze prijzen, maar soms ook met een fikse korting als het een goed plekje vindt.
Stadshelden is een fotorubriek van Rob Marinissen voor Wij zijn De Stad. Mocht je een markante, interessante of unieke Middelburger kennen die je wil voordragen, stuur ons dan een berichtje.
Meer lezen: